به گزارش پرتال جامع علوم و معارف، بخش زیادی از آیات قرآن کریم به تکالیف شرعی مورد نیاز انسان‌ها در موضوعات مختلف عبادی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و... اختصاص دارد که برخی از این تکالیف به صراحت در قرآن بیان شده است: اما بسیاری از این تکالیف آشکارا بیان نشده و دسترسی به آنها نیاز به اجتهاد و استنباط دارند.

از آنجا که اهل بیت عصمت و طهارت(ع) مخاطبان اصلی قرآن و عالم به همه علوم و معارف این کتاب الهی هستند، افزون بر بیان بسیاری از تکالیف انسان‌ها در قرآن، در روایاتی نیز قواعد و ضوابط استنباط تکالیف و احکام نهفته در این کتاب الهی را به صراحت یا در ضمن کلام خود بیان کرده‌اند.

در کتاب پژوهشی «قواعد استنباط احکام از قرآن کریم در سنت اهل بیت(ع)» اثر سید جعفر صادقی‌فدکی که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۵۱۷ صفحه به چاپ رسیده است؛ با رجوع به روایات منقول از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در این باره، برخی از عمده‌ترین قواعد و ضوابط یاد شده از سنت استخراج و برای بهره‌بندی محققان این رشته تبیین و بیان شده است.

از گستره آیات تا استنباط احکام از قرآن کریم

این کتاب در سه فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «مفاهیم و کلیات» به بررسی مفاهیم و اصطلاحات (حکم، فقه، آیت الاحکام، قواعد، اجتهاد، سنت و راسخان در علم)، کلیات و مباحث مقدماتی (جایگاه قرآن کریم در بیان احکام شرعی، جامعیت قرآن کریم بر احکام شرعی، نقش و جایگاه اهل‌بیت(ع) در بیان احکام قرآن و استنباط احکام قرآن کریم از سوی غیر معصومان) اختصاص دارد.

نویسنده در فصل دوم با عنوان «گستره آیت الاحکام در روایات اهل بیت(ع)» گستره کمی آیت الاحکام در روایات اهل بیت(ع) شامل آیات مربوط به فروعات عملی، آیات اخلاقی، قصص و آیات تاریخی، آیات مربوط به دعا و نیایش و آیات مربوط به عالم برزخ و قیامت شرح داده و گستره کیفی آیت الاحکام در روایات اهل بیت(ع)(استنباط احکام متعدد از الفاظ و جملات واحد قرآن و استنباط احکام از بطون آیات قرآن کریم) را تبیین کرده است.

«استنباط احکام از قرآن کریم در روایات اهل بیت(ع)» عنوان سومین و آخرین فصل از کتاب حاضر است که در آن اجتهاد و استنباط احکام از سوی اهل بیت(ع) (اجتهاد و استنباط اهل بیت(ع) در موارد نبود نص و اجتهاد و استنباط اهل بیت(ع) از نصوص(قرآن کریم)) و قواعد و ضوابط استنباط احکام از قرآن از سوی اهل بیت(ع) شامل بهره‌گیری از علوم ادبی در استنباط احکام، بهره‌گیری از قواعد اصولی در استنباط احکام، استناد به قواعد فقهی قرآن کریم، استناد به قاعده تفسیر قرآن به قرآن، قاعده نسخ آیات قرآن با قرآن و توجه به خانواده آیات و روایات مورد تأکید قرار گرفته است.

علاقه‌مندان برای خرید اینترنتی این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی http://shop.isca.ac.ir مراجعه کنند.


منبع: خبرگزاری حوزه