1400/01/30
تفسیری بر آیات منتخب قرآن (5)
افراد یک جامعه حق فریاد بر سر ظالم را دارند
محمدعلی محمدی مدیر گروه علوم قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن کریم با استناد به آیات ۱۴۸ و ۱۴۹ سوره نساء به بررسی نکات تفسیری این آیات پرداخت که در ادامه این مطلب مشاهده می کنید.
حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی محمدی، مدیر گروه علوم قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن در گفتوگویی، با اشاره به آیه ۱۴۸ و ۱۴۹ سوره نساء در جزء ششم قرآن کریم، بیان کرد: نکته اول آیات ذکر شده این است که خداوند همانطور که خودش ستارالعیوب است آبروبری توسط انسانها را نیز دوست ندارد و ممنوع کرده است بنابراین مؤمن حق ندارد از هر راهی از جمله انتشار در شبکههای اجتماعی، نقل قول، داستان، مزمت و غیبت پردهدری کند.
وی افزود: در آموزههای دینی بسیار تأکید شده است که وقتی انسان روزه میگیرد همه اعضای بدن او از جمله گوش و چشمش نیز باید روزه باشند.
محمدی با اشاره به اینکه نبردن آبروی مؤمن دلیلی بر سکوت در مقابل ظالم نیست، اظهار کرد: این مسئله به آن معنا نیست که هر کس ظلم کرد انسان سکوت کند و نخواهد آبروی او را ببرد بلکه جامعه و افراد حق دارند بر سر ظالم داد بکشند و حقشان را بگیرند و اگر مسئله همگانی است و ثابت شده باید اعلام شود.
وی اضافه کرد: همچنین مواردی وجود دارد که برخی به بهانه اینکه خدا شنونده است و به خاطر افکار سیاسی و دیدگاههایی که دارند مظلومنمایی کرده و از این موضوع سوءاستفاده میکنند؛ درس بعدی این آیات بیان نیکیهای افراد جامعه و تشویق آنان همچنین بخشایش نسبت به بدیها است، یعنی گاهی ظلمستیزی ارزش است و گاهی بخشش.
پژوهشگر قرآنی با توجه به آیه هفتم سوره مائده، بیان کرد: نکته اولی که از این آیه برداشت میشود این است که باید همواره به یاد نعمتهایی که خدا به ماه عطا کرده باشیم و همواره متذکر این نکته باشیم که نیمه پر لیوان را دیده و به نکات مثبت نعمات توجه کنیم که یکی از مهمترین این نعمتها بهرهمندی از رهبری الهی است.
وی با یادآوری پیمانهای بین مسلمانان و خداوند، اظهار کرد: یکی از این موارد همان پیمانی است که مسلمانان در صدر اسلام بستند که تا جان در بدن دارند این راه را ادامه دهند و پیمان بعدی آن است که انسان در عالم ذر با خداوند بسته است مبنی بر اینکه وفادار باشد و در دنیا از استعدادهایش نهایت استفاده را ببرد.
انکار امامت و ولایت به نوعی کفر محسوب میشود
محمدی با اشاره به آیه ۶۷ سوره مائده، بیان کرد: این آیه به جانشینی امام علی(ع) پس از پیامبر(ص) اشاره دارد و خطاب به شخص پیامبر(ص) است؛ در این آیه بهدلیل ضرورت ابلاغ پیام جانشینی یک اخطار هم وجود دارد که خطاب به پیامبر(ص) میگوید اگر این کار را نکند رسالت خود را انجام نداده است.
وی ادامه داد: اما پس از آن بهدلیل وجود خطرات و ناراحتیهایی که ممکن است در این راه برای پیامبر(ص) پیش بیاید خداوند به ایشان دلداری میدهد و میگوید که از او محافظت میکند.
پژوهشگر پژوهشکده قرآن و معارف این آیه را همان آیه نزول در روز غدیر معرفی کرد و توضیح داد: این آیه نشان میدهد انتخاب رهبر اسلامی و امام معصوم از طرف خداوند انجام میشود یعنی حتی ولایت فقیه هم اصل مشروعیت خود را از خدا دریافت میکند؛ بنابراین کسی که از رهبر عادل جامعه پیروی کند یعنی از دستورات الهی پیروی کرده است.
وی اضافه کرد: نکته دوم این آیه این است که همه دستورات الهی در یک خط نیست و برخی مهم است؛ اگر کسی عمل نکند انگار به هیچ یک عمل نکرده است. بنابراین، امامت و ولایت از ارکان اصلی اسلام است و انکار آن نوعی کفر محسوب میشود.
محمدی تصریح کرد: نکته دیگر اینکه اگر رهبری صحیح در جامعه نباشد مکتب نابود و امت گمراه میشود و باید تا جایی که ممکن است رزمندگان در راه خدا، در راه استبداد بجنگند.