در ادامه نشست‌های علمی هفتمین مدرسه حکمرانی اسلامی، نشست بیست و دوم مدرسه حکمرانی قرآنی با عنوان «کارکردهای همیاری سیاسی در حکمرانی قرآنی»، با ارائه حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر سید کاظم سیدباقری و دبیر علمی حجت‌الاسلام و المسلمین محمد فکوری، مورخ 15 اردیبهشت1404، در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، و با همکاری هسته حکمرانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، و مدرسه عالی حکمرانی شهید بهشتی برگزار گردید. 

در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام و المسلمین سیدباقری به تعریف برخی از اندیشمندان درباره حکمرانی قرآنی و اسلامی اشاره و تأکید کرد:  در نظام اندیشة سیاسی یکی از مهمترین رکن آن همیاری در قلمروی سیاست است. دوره آغازین ادبیات حکمرانی به چند دهه قبل برمی گردد که اشاره دارد به اینکه حکمرانی غیر از حکومت است و حکمرانی از حاکمیت، نظام، دولت و حکومت متفاوت است.

دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه به تعریف خود از حکمرانی اسلامی پرداخت و گفت:  حکمرانی سیاسی؛ یک فرایند متعاملانه میان حکومت، مردم و حلقه های واسط یا به تعبیر دیگر کنش و واکنش در دولت و نهادهای دولتی است که به سیاست گذاری، تنظیم گری و تسهیل گذاری در اعمال قدرت منجر می گردد.

وی ادامه داد: همیاری سیاسی علاوه بر معناشناسی دارای پیامد و کارکرد خاصی است. در همیاری سیاسی ایشان به چهار نوع از واژه پردازی اشاره کردند. همانطور که ایزوتسو یک شبکه معنایی را معرفی می کند و مجموعه ای از واژگان مفاهیم چند لایه ای را به وجود می آورد که چهار نوع است؛

1. واژگان صریح و مستقیم 2. واژگان ضمنی و التزامی 3. واژگان سیاقی و مفهومی 4. واژگان مخالف

استاد حوزه و دانشگاه گفت: در زمینه کارکردهای همیاری سیاسی در حکمرانی قرآنی به موارد ذیل پرداختند:

1. مهر و محبت به شهروندان؛ در این مرحله حاکمان سعی دارند خودشان را در جای شهروندان قرار دهند. این مرحله به طرفینی بودن باید برسد در غیر این صورت شفقت بین حاکم و جامعه صورت نمی گیرد.

2. احساس برادری که سبب می گردد مشکلات چند لایه ای حل گردد مانند کرونا

3. گشایشگری در بسیاری از مسائل اجتماعی

4. روحیه مسئولیت شناسی و مسئولیت پذیری که اشاره کردند به آیه کل نفس بما کسبت رهینه

5. تقویت مشروعیت نظام سیاسی؛ در صورتی که کراکردهای سه گانه باشد منجر به تقویت نظام سیاسی می گردد و در غیر این صورت نظام سیاسی تضعیف می گردد.

6. تحقق عدالت؛ در اینگونه حکمرانی اگر سه کارکرد؛ مهر و محبت به شهروندان، احساس برادری، روحیه مسولیت شناسی و مسولیت پذیری نباشد هرگز تحقق عدالت صورت نمی گیرد زیرا احقاق حق سبب همکاری طرفینی می گردد.

7. جلوگیری از استبداد و انحصارطلبی؛ در صورتی که سه کارکرد فوق باشند دیگر ظالم توانایی کسب مقام و حکمرانی را ندارد زیرا مردم دقت کافی در انتخاب را انجام می دهند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان به پیامدهای این همیاری سیاسی هم اشاره کرد که در صورت اتفاق همیاری نتیجه آن پیامدهای ذیل است:

1. افزایش سرمایه اجتماعی؛ که با ایجاد اعتماد متقابل بین حاکم و مردم ایجاد می شود.

2. صداقت و حسن تفاهم و همکاری

در نهایت وی معتقد بود همه این موارد در قلمروی اخلاق سیاسی مطرح می گردد.