چرا از قرآن بهره نمي‏بريم؟

پدیدآورمهدی غفاری

تاریخ انتشار1388/09/13

منبع مقاله

share 555 بازدید
چرا از قرآن بهره نمي‏بريم؟

مهدي غفاري
شايد يكي از دغدغه‏ها و نگراني‏هاي شما، عدم آگاهي از چگونگي با قرآن بودن و نشناختن شيوه‏هاي انس با قرآن است. شايد سال‏ها قرآن خواندن شما، هنوز نتوانسته است لذت برقراري رابطه‏اي عميق و دوستانه با قرآن را به شما بچشاند آن‏چنان كه اگر روزي قرآن نخوانيد گويي دنيا به آخر رسيده است. پيامبر اكرم(ص) مي‏فرمايد: «قرآن راهنمايي است كه به بهترين راه‏ها هدايت مي‏كند». يعني قرآن در زندگي فردي، خانوادگي و اجتماعي و در انتخاب چگونگي رفتارها راهنماست. اين راهنمايي قرآن لزوماً وابسته به فهميدن آن نيست. زيرا سخن خدا با اثري كه بر روح و جان آدمي مي‏گذارد او را از درون به انتخاب راه درست، هدايت مي‏كند ولي نكته قابل توجه اين است كه چرا قرآن خواندن اكثر ما اين اثر را ندارد و كم‏تر پيش مي‏آيد كه ما مزه واقعي با قرآن بودن و زنده بودن قرآن را بچشيم و تأثير قرآن را در زندگي خود حس كنيم.
اين مسأله چهار دليل مهم دارد كه از اين پس در چند شماره به آنها خواهيم پرداخت. براي طرح اولين دليل مثالي مي‏زنيم: تصور كنيد به كشوري مسافرت كرده‏ايد و بالاخره توانسته‏ايد از ازدحام فرودگاه رها شويد. براي رفع گرسنگي و خستگي به رستوراني مراجعه مي‏كنيد تا غذايي سفارش دهيد ولي همين كه وارد رستوران مي‏شويد مي‏فهميد كه پول همراه شما گرچه زياد است ولي با آن حتي نمي‏توانيد يك غذاي مختصر تهيه كنيد. نگران و خسته از رستوران خارج مي‏شويد و در خيابان‏هاي شهر جديد به سوي محل اقامتتان حركت مي‏كنيد. ناگهان به ياد مي‏آوريد كه در آخرين لحظه، مقداري از پول اين كشور را در كيفتان گذاشته‏ايد. با عجله به سوي اولين مغازه مي‏رويد و حالا مي‏توانيد هر چه بخواهيد بخريد.
بهره‏گيري از قرآن و انس با سخن خدا هم همين‏گونه است، بسياري از ما نمي‏دانيم كه براي با قرآن بودن، نمي‏شود از هر جاي قرآن كه خواستيم استفاده كنيم بلكه در اين جا نيز سوره‏ها و آيه‏هايي موءثر واقع مي‏شوند كه آنها را در دل خود جاي داده‏ايم يعني سوره‏هايي كه هم‏اكنون بدون نياز به نسخه قرآن مي‏توانيم آنها را بخوانيم. سوره‏هايي كه بر خواندن آنها مداومت كرده‏ايم و به معناي واقعي كلمه همراه ما هستند. بايد بدانيم كه اگر تنها ده سوره از قرآن را در دل داريم، سوره يازدهم و سوره‏هاي ديگر ـ اگر چه به ظاهر و در يك مصحف همراه ما باشند ـ براي ما موءثر نيستند چون در سرزمين وجودمان آنها را راه نداده‏ايم درست مثل همان پول‏هاي ارزشمندي كه در يك كشور ديگر نمي‏توانيم از آنها استفاده كنيم. بسيار طبيعي است كه اگر سوره بقره همراه ما نيست و ما آن را در سينه خود جاي نداده‏ايم، نمي‏توانيم، به اميد ارتباط جدي و عميق با قرآن آن را بخوانيم و به انتظار دوستي و همراهي اين سوره باشيم.
حال بياييم فهرستي از سوره‏هايي كه هم‏اكنون به همراه داريم تهيه كنيم و بدانيم مهم نيست كه اين فهرست، چند سوره دارد بلكه مهم اين است كه فهرستمان را تهيه كنيم و بدانيم كه براي انس با قرآن و ايجاد رابطه‏اي عميق با سخن خدا تنها بايد با اين سوره‏ها كار كنيم. از لحظه‏اي كه اين فهرست تهيه شد، گام در راهي نهاده‏ايم كه ما را به انس با قرآن خوهد رساند و هرگاه از اين راه خارج شويم به طور طبيعي بايد مطمئن باشيم كه به هدف نمي‏رسيم.
اين ديدگاه دقيقاً برگرفته از سنت پيامبر اكرم(ص) و ائمه طاهرين(ع) است. اجازه دهيد به سيره رسول خدا(ص) و سال‏هاي زندگي ايشان در مدينه باز گرديم. در آن روزگار قاعده اين بود كه هر كس هر سوره‏اي را دوست داشت، ابتدا به وسيله شنيدن از ديگري و تكرار، بالاخره آن را در سينه خود جاي مي‏داد و به اصطلاح حامل آن سوره مي‏شد. از آن به بعد مي‏توانست هر وقت كه بخواهد آن سوره را نيز بخواند. بارها مي‏شد كه يكي از ياران پيامبر(ص) دوست داشت قرآن را ختم كند ولي سوره‏هاي زيادي را در سينه نداشت. رسول خدا(ص) به او دلگرمي مي‏داد و مي‏فرمود هر كس، همه سوره هايي را كه به همراه دارد بخواند، كل قرآن را ختم كرده است. معناي فرمايش پيغمبر اكرم(ص) اين است كه خدا در هر سوره يا هر آيه قرآن، اثر همه قرآن را گنجانده است و اگر كسي يك آيه يا چند آيه معدود در سينه داشته باشد و تنها همين‏ها را بخواند و تكرار كند، گويي همه قرآن را خوانده است و هر اثري كه قرار است همه قرآن بر او بگذارد، خواندن همين يك يا چند آيه خواهد گذاشت.
حال اگر بدانيد كه با داشتن حتي يك آيه، ده سوره يا بيست سوره گويي همه قرآن را داريد و خواندن همين چند آيه، همه آثار ختم قرآن را بر شما خواهد گذاشت، آيا اصراري برخواندن سوره‏هايي كه در دل نداريد مي‏كنيد؟ پس اولين گام در شناخت چگونگي با قرآن بودن و به اصطلاح انس با قرآن شناخت سوره‏ها و آيه‏هايي است كه به همراه داريم و يا قصد داريم با شنيدن و تكرار، آنها را به همراه داشته باشيم.
البته بايد اين را هم بدانيم كه افزودن سوره‏هاي جديد به فهرستمان، سرعت رسيدن ما به انس با قرآن و عمق اين دوستي را بيشتر مي‏كند و اگر همان ده سوره به يازده سوره تبديل شود ارتباط ما را با قرآن بيشتر و بهتر برقرار مي‏كند ولي اين عضو جديد بايد در كنار اعضاي ديگر قرار گيرد نه اين كه ده سوره در جايي (قلب ما) و سوره يازدهم در جاي ديگر(نسخه قرآن) باشد.

مقالات مشابه

مراتب و آثار انس با قرآن در آیات و روایات

نام نشریهسخن جامعه

نام نویسندهمحمد رادمرد

تأثیر آوای قرآن بر اضطراب بیماران مبتلا به سکته قلبی

نام نشریهمراقبت مبتنی بر شواهد

نام نویسندهزهرا نجفی, زهرا تقربی, محمدسجاد لطفی, محسن تقدسی, خدیجه شریفی, علیرضا فرخیان

سیری در سلوک قرآنی شهید مطهری

نام نشریهقرآنی کوثر

نام نویسندهنادعلی عاشوری تلوکی

مراحل انس با قرآن با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره)

نام نشریهعلوم و معارف قرآن کریم

نام نویسندهمحمدتقی دیاری بیدگلی, علی رضا کوهی