📚مسیحیت و قرآن: خاستگاه اسلام در عربستانِ مسیحی

Christianity and the Qur'an :The Rise of Islam in Christian Arabia📚

✍️گابریل سعید رینولدز

🏫دانشگاه ییل

📅سال 2025

با به‌چالش‌کشیدن روایت مسلط درباره تاریخ قرآن و پیدایش اسلام در بستری عمدتاً مشرکانه، گابریل سعید رینولدز قرآن را متنی معرفی می‌کند که در درون فرهنگی اساساً مسیحی زاده شده است. او در بررسی شیوه‌هایی که قرآن با سنت‌های مسیحی ـ نه تنها عهد جدید بلکه همچنین ادبیات مسیحی باستان متاخر ـ و نیز با خودِ مسیحیان درگیر می‌شود، از پژوهش‌های جدید مربوط به کتیبه‌های عربی پیشااسلامی نیز بهره می‌گیرد که نشان می‌دهند یکتاپرستی، به‌ویژه مسیحیت، در حجازِ پیشااسلامی حضوری چشمگیر داشته است.

این پژوهش، جایگاه قرآن را به‌عنوان متنی که عمیقاً با مسیحیت درگیر است بازتعریف می‌کند؛ نه تنها در روایت‌های مفصل تر درباره شخصیت‌هایی چون حضرت مریم و حضرت عیسی، بلکه حتی در آیاتی که به‌صراحت نامی از مسیحیان نمی‌آورند. موضع قرآن در برابر مسیحیت گاه جنبه‌ای جدلی دارد، به‌گونه‌ای که می‌کوشد الهیات اسلامی را پیش ببرد و استدلال‌های دفاعی (آپولوژتیک) مسیحی را تضعیف کند، اما قرآن همواره جدلی نیست. در مواردی، متن از آگاهی مخاطبان نسبت به کتاب مقدس بهره می‌گیرد تا چشم‌انداز خاص خود از خدا و رابطه‌ی او با انسان را بسط دهد.

این نوشتار مورد توجه دیگر قرآن پژوهان برجسته نیز قرار گرفته است. به عنوان مثال شان دبلیو. آنتونی دراین باره می گوید: رینولدز کتابی درخشان درباره بستر مسیحیِ متأخرِ قرآن نوشته است؛ کتابی درخورِ جایگزینی برای اثر کلاسیک ریچارد بل با عنوان خاستگاه اسلام در محیط مسیحی آن، و حتی اثری بسیار برتر از آن. 

دریافت بخش ابتدایی کتاب از اینجا