يكى از تهمت‏هايى كه مخالفان شيعه، به شيعه مى‏زنند، اين است كه شيعه، اعتقاد به تحريف قرآن دارد. اين تهمت، هيچ سندى جز ظواهر بعضى از روايات تنقيح نشده ندارد، درصورتى كه اگر چنين ظواهرى، مبناى داورى باشد، در كتب اهل سنت، مطالبى هست كه به روشنى، دلالت بر تحريف قرآن دارد.
يكى از تهمت‏هاى ناروايى كه همواره به مذهب شيعه زده مى‏شود اعتقاد به تحريف قرآن است كه شيعه از آن بى زار است و در طول تاريخ، دانشمندان شيعه همواره اين تهمت را قاطعانه رد كرده‏اند ولى متأسفانه حتّى در اين زمان كه دستيابى به منابع شيعه براى مخالفان بسيار آسان است، باز هم همان تهمت را تكرار مى‏كنند و حتّى در موسم حجّ، ايرانيان بخصوص روحانيان محترم گاه و بيگاه با اين مسئله روبه‏رو هستند.
البته اين تهمت را كسانى مى‏زنند كه اهل تحقيق و بحث و نظر نيستند، بلكه مى‏خواهند به شيعه حمله كنند و در اين راه از هيچ تهمت و دروغى پرهيز ندارند. جالب اين‏كه اين تهمت‏ها شيعه را در عقايد خود محكم‏تر مى‏كند، چون مى‏بيند كه مخالف او چيزى را به او نسبت مى‏دهد كه در او نيست و به غرض‏ورزى و بى‏تقوايى مخالف پى مى‏برد.
آنچه اين نويسندگان در اين تهمت، دستاويز خود قرار داده‏اند، ظواهر بعضى از روايات شيعه است، درحالى كه چنانكه خواهيم ديد، در روايات اهل سنت هم مطالبى وجود دارد كه به روشنى دلالت بر تحريف قرآن مى‏كند ولى اهل سنت آنها را توجيه مى‏كنند.
عالمانه نيست كه در تبيين عقايد يك مذهب به كتب روايى تنقيح نشده آن مذهب استناد كرد، بلكه بايد كتاب‏هاى اعتقادى و كلامى آن مذهب را درنظر گرفت. اگر بنا باشد با استناد به ظاهر برخى از روايات، به شيعه تهمت تحريف زد، بايد گفت كه اهل سنت نيز قائل به تحريف قرآن هستند، چون در روايات آنها مطالب دالّ بر تحريف به صورت شديدترى وجود دارد و ما اكنون نمونه هايى از آن را مى‏آوريم:
در برخى از كتاب‏هاى اهل سنت آمده است كه دو سوره از سوره‏هاى قرآن به نام‏هاى سوره خلع و سوره حفد از قرآن حذف شده است! و جالب‏تر اين‏كه سيوطى متن آنها را هم آورده كه هيچ شباهتى به قرآن ندارد(1).
از ابىّ بن كعب و عايشه نقل كرده‏اند كه سوره احزاب از نظر طول به اندازه سوره بقره بود و آيه رجم هم در آن بود(2).
عمربن خطاب در خطبه‏اى كه پس از آخرين حجّ خود خواند، اظهار داشت كه در زمان پيامبر آيه رجم نازل شده بود و ما آن را مى‏خوانديم ولى اكنون در قرآن نيست(3).
و نيز همو مى‏گويد: در زمان پيامبر در كتاب خدا مى‏خوانديم: «أن لا ترغبوا عن آباءكم فإنه كفر بكم أن ترغبوا عن آباءكم»(4) در حالى كه در مصحف كنونى چنين جمله‏اى وجود ندارد.
همو گمان مى‏كرد كه از قرآن آيه جهاد حذف شده است و به ابن عوف گفت: از چيزهايى كه نازل شده اين است: «أن جاهدوا كما جاهدتم اوّل مرّة» آيا آن را مى‏يابى ما آن را نمى‏يابيم. گفت: آنهم از جمله چيزهايى است كه از قرآن ساقط شده است(5).
عبداللّه بن عمر مى‏گفت: هيچ يك از شما نگويد كه من همه قرآن را أخذ كردم، او چه مى‏داند كه همه قرآن چيست؟ از قرآن بخشهاى زيادى از بين رفته است. بلكه بايد بگويد آنچه را كه از قرآن ظاهر شده است، گرفته‏ام(6).
ابن شهاب گفت: به ما خبر رسيده كه قرآن بيشتر از اين نازل شده بود، پس روز يمامه دانايان به آن كشته شدند، همان‏ها كه آن را مى‏دانستند و پس از آنها دانسته نشد و نوشته نشد(7).
ابو يونس غلام عايشه مى‏گفت: در مصحف عايشه چنين بود: «انّ اللّه و ملائكته يصلون على النبيّ يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه و سلموا تسليما و على الذّين يصلون الصفوف الأوّل»(8).
ابى بن كعب گفت: در زمان پيامبر در سوره بيّنه اين جمله هم بود: «لو أنّ لإبن آدم واديين من مال لسأل واديا ثالثا و لا يملأ جوف ابن آدم الا التراب»(9).
ابو موسى اشعرى به سيصد نفر از قاريان بصره گفت: ما سوره‏اى به اندازه برائت مى‏خوانديم كه آن را فراموش كرده‏ام و فقط اين جمله يادم مانده است: «لو كان لإبن آدم واديان من مال لابتغى واديا ثالثا و لا يملأ جوف ابن آدم الا التراب» و نيز سوره‏ى ديگرى را مى‏خوانديم كه مانند يكى از سوره‏هاى مسبحات بود و آن را فراموش كرديم و فقط اين جمله يادم مانده است: «يا ايّها الذين آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون فتكتب شهادة في اعناقكم فتسألون عنه يوم القيامة»(10).
زر ابن حبيش گفت: ابى بن كعب به من گفت: سوره احزاب را چند آيه مى‏شماريد؟ گفتم: 73 آيه. گفت: هرگز! من اين سوره را ديدم كه به اندازه سوره بقره بود و آيه رجم هم در آن بود: «الشيخ و الشيخة إذا زنيا فارجموهما البتة»(11).
مالك ابن انس مى‏گفت: سوره برائت به اندازه سوره بقره بود كه مقدارى از اول آن ساقط شد كه بسم اللّه هم جزء آن بود.(12)
حذيفة بن يمان گفت: شما فقط يك چهارم سوره برائت را مى‏خوانيد و نام آن را سوره توبه گذاشته‏ايد در حالى كه نام آن، سوره عذاب بود.(13)
ابن عباس در باره آيه: «حتى تستأنسوا و تسلموا على اهلها» گفت: آن از خطاى كاتب است و صحيح آن چنين است: «حتى تستأذنوا و تسلموا».
(تفسير طبرى (جامع البيان)، ج 18، 87).
و نيز ابن عباس آيه: «أفلم ييأس الذين آمنوا» را «افلم يتبين الذين آمنوا» خواند، وقتى از او پرسيده شد، گفت: گمان مى‏كنم كه كاتب، آن را در حالى كه خواب آلوده بود، نوشته است.
(همان، ج 13، ص 104).
عروة بن زبير سه آيه از قرآن به نظرش غريب مى‏آمد، آنها را از عايشه پرسيد او گفت: اى پسر خواهرم اين، كار كاتبان بود و آنها در كتابت خطا كرده‏اند.(الاتقان، ج 1، ص 182).
در كتاب‏هاى اهل سنت نمونه‏هايى از اين قبيل كه نقل كرديم بسيار است و ظاهر آنها دلالت بر تغيير و تحريف قرآن دارد ولى اهل سنت همه آنها را توجيه مى‏كند. آيا شايسته است كه كسى به استناد اين روايات به اهل سنت نسبت دهد كه آنها قايل به تحريف قرآن هستند؟
رواياتى كه از طريق شيعه وارد شده و ظاهر آنها دلالت بر تحريف قرآن دارد، خيلى كمتر و كمرنگ‏تر از آنهاست و بسيارى از آنها از نظر سند ضعيف است و علماى شيعه آنها را ردّ يا توجيه كرده‏اند.
بنابراين اگر آن گروه از اهل سنت كه به شيعه تهمت تحريف مى‏زنند، به ديده انصاف بنگرند و به راستى در صدد كشف حقيقت باشند، بايد به كتاب‏هاى اعتقادى و كلامى آنها مراجعه كنند نه روايات تنقيح نشده‏اى كه قابل رد يا توجيه هستند، همان گونه كه با روايات خود چنين كرده‏اند.