ابوجُهينه: از كم‌فروشان مدينه
قرطبى، نام وى را عمرو ذكر كرده‌است.[1] از نسب و زندگى وى اطلاعى در دست نيست. به ظاهر اهل مدينه بوده و به خريد و فروش اشتغال داشته است. بر پايه نقلى از سُدّى، او دو نوع پيمانه داشته كه هنگام خريد، با يكى كه بزرگ‌تر بوده، جنس را به طور كامل مى‌گرفته و هنگام فروش، با ديگرى كه كوچك‌تر بوده، كم‌فروشى مى‌كرده است. با هجرت پيامبر(صلى الله عليه وآله)به مدينه، آيات آغازين سوره مطفّفين، در نكوهش وى نازل شد[2]: «وَيلٌ لِلمُطَفِّفينَ * الَّذين إذا اكتالُوا عَلى‌النّاسِ يَستَوفونَ * و إذا كالُوهُم أو وَزَنُوهم يُخسِرونَ = واى بركم‌فروشان! آنان كه چون از مردم پيمانه ستانند، تمام مى‌ستانند و چون براى آنان پيمانه يا وزن كنند، كم مى‌دهند». (مطفّفين/83، 1ـ3) خداوند در ادامه آيات مى‌فرمايد: مگر باور ندارند كه در روزى بزرگ برانگيخته خواهند شد؟ با توجّه به نقلى از ابن عبّاس كه شأن نزول آيات پيشين را اهل مدينه دانسته،[3] گويا ابوجهينه يكى از كم‌فروشان مشهور مدينه بوده است.منابع:
اسباب النزول، واحدى؛ الاصابة فى تمييز الصحابه؛ الجامع لأحكام القرآن، قرطبى؛ سنن ابن‌ماجه؛ مجمع‌البيان فى تفسير القرآن.سيدمحمود دشتى
[1] قرطبى، ج19، ص164.
[2] اسباب‌النزول، واحدى، ص388؛ مجمع‌البيان، ج10، ص687؛ الاصابه، ج7، ص63.
[3] مجمع‌البيان، ج10، ص687؛ سنن ابن ماجه، ج2، ص748.