مقدمه:
اقتصاد از
ریشه (قصد) به معنی میانه روی و راستی راه است و در لغت به دو معنی آمده است.
1- حد وسط و
میانه افراط و تفریط،به همین معنی هم در قرآن به کار رفته است (وَاقصِد فِی
مَشیِکَ)31/19 در رفتارت میانه را برگزین.
2- امری که
میان پسندیده و ناپسند در نوسان است.(فَمِنهُم ظالِمٌ لِنَفسِهِ وَمِنهُم
مُقتَصِدٌ) 35/32 بعضی از آنها بر خود ستم کردند و بعضی راه میانه را برگزیدند.
اقتصاد در
اصطلاح به حالت میانه و اعتدال بین زیاده روی و خست ورزی اطلاق می‌شود.
انقلاب
اسلامی در بین انقلاب های جهان جایگاه ویژه و استثنایی دارد و نظیر ان تاکنون وجود نداشته است.
این انقلاب
که دارای جهان بینی الهی است و این جهان بینی با منافع قدرت های دنیا در تضاد است
.دشمن همواره با انقلاب و اسلام در مبارزه و تضاد بوده است و در هر دوره زمانی به
شکل خاصی این مبارزه را ادامه داده از این رو باید همه ساز و کارها و سازمان های
کشور به گونه ای طراحی شوند که در برابر تهدیدها و دشمنی ها مقاومت و مسیر رسیدن
به اهداف انقلاب هموار باشد.
ایران که
همیشه در معرض دشمنی ها قرار داشته و در برابر آنها مقاومت کرده است،یکی از حربه
های دشمنان تزلزل در اقتصاد پایدار است و انقلاب اسلامی باید اقتصادی متناسب با
این وضعیت داشته باشدو آن نیز اقتصاد مقاومتی است تا بتواند به خوبی با ترفندهای
دشمن روبرو و ایستادگی نماید و نگذارد دشمن به اهداف شوم خود برسد .و انقلاب به
هدف خود طی مسیر نماید و نقشه های دشمن را نقش بر آب نماید.
در این
مقاله برآن هستیم تا این فرضیه را ثابت کنیم که نقش مردم در اقتصاد مقاومتی موجب
ثبات و پایداری نظام اقتصادی کشور می‌گردد.روش تحقیق در این مقاله توضیحی-تحلیلی
می‌باشد.
گام اول در
مسیر محقق شدن این اقتصاد پایدار نیاز به دیدبانی قوی و بصیر دارد که با آگاهی ،
اهداف دشمن را رصد نماید و آن را گوشزد نماید تا طراحان و برنامه ریزان نظام
اقتصادی، سنگرهای دفاعی متناسب با توطئه های دشمن بسازند و مردم را به آن سمت
هدایت نمایند تا مردم به خوبی و با آگاهی و بصیرت در مقابل دشمن مقاومت نمایند.
فرهنگ سازی اقتصاد
مقاومتی
تقویت بنیه
های اعتقادی و گسترش فرهنگ دینی و جهادی جهت آحاد جامعه می‌تواند زمینه رشد و
شکوفائی را فراهم نماید هر چند بنیه فرهنگ دینی قوی تر باشد، پذیرش اصول اعتقادی
آن ساده تر و راحت تر می‌باشد و نتیجه کار مقاومت در مقابل دشمن کارسازتر می‌گردد.
کشور ما از
لحاظ جغرافیایی ،تاریخی،انسانی و منابع طبیعی بدون شک یکی از کشورهای برجسته ی
دنیاست. تاریخ ما پرشکوه و پربار و پر افتخار است. موقعیت جغرافیای ما در یک منطقه
ی بسیار حساس است .ما در منطقه ای از لحاظ جغرافیا قرار گرفته ایم که در عصر
ارتباطات و فناوری ها نوین،از حساس ترین جایگاه ها در سراسر روی زمین برخوردار می‌باشد...
کشور ما از لحاظ منابع طبیعی یکی از پرذخیره ترین کشورهاست و از لحاظ نفت و گاز و
معادن فلزی و مواد معدنی و دیگر منابع
طبیعی بسیار غنی است. از لحاظ انسانی هم کشور ما یکی از با استعداد ترین کشور
هاست؛ این را گذشته هم نشان داده،زمان حال هم نشان می‌دهد ،هر وقت میدانی باز شده
این حقیقت –یعنی
استعدادهای درخشان- خود را آشکار کرده است. کشوری اسلامی، مردمی با استعداد و
متدین و معتقد و مقید با زمینه های کاری
مناسب ،همت دولتمردان نظام را می‌طلبد که امورات را به مردم واگذار کنند و ضمن
آموزش و توجیه کردن آنها حمایت بی دریغ خود را از آنان مضایقه ننمایند و همواره با
نظارت و کنترل صحیح به سبک(هدایت و راهنمائی مداوم) آنها را به سمت هدف رهنمون
باشند.اگر مسائل اقتصادی به مردم واگذار نگردد و عمومی نشود و تمام اقشار جامعه را
فرانگیرد، اقتصاد پایدار نخواهد شد.مردم صاحبان اصلی انقلاب می‌باشند ،خود حافظ
انقلابشان بوده و خواهند بود. باید کارها بدست آنها انجام شود .کارگزاران دولت به
تنهایی مجری خوب اقتصادی نمی باشد .تجار،کارگزاران و بازرگانان و صنعتگران باید
عرصه دار میدان اقتصاد باشند و دولت کنترل و نظارت کند.مسیر را مشخص کند تا به
اهداف مقدس خود برسند.
آموزه های
دینی بیانگر ظرافت و دقت در مسائل اقتصادی می‌باشد.لازمه اینکه مردم در مسیر صحیح
قرار گیرند و دچار انحراف نشوند، هدایت و راهنمایی از سوی دانشمندان و عالمان است
.
آگاهی و
بصیرت می‌تواند ظرافت های تجارت و امور
بازرگانی و اقتصادی را به کارگزاران آن گوشزد نماید تا دچار انحراف از مسیر حق و
گرایش به ثروت حرام و آلوده پیدا نکنند. مولای متقیان در نامه 53 به مالک می‌فرماید:سفارش
مرا نسبت به بازرگانان و صاحبان صنایع بپذیر و آنان را به نیکوکاری توصیه کن ،چرا
که انان منابع اصلی منفعت و پدید آورندگان وسایل زندگی و آسایش هستند و ابزار های
راحتی و آسایش را برای مردم فراهم می‌آورند و سرزمین های دور و نزدیک،خشکی و دریا
و سرزمین های هموار و کوه های صعب العبور را در می‌نوردند و آن کالاها را که در
دسترس مردم نیست ،فراهم می‌آورند ،جاهایی که مردم با آن آشنایی نداشته و جرأت رفتن
به انجا را ندارند.(نهج البلاغه،ن35)
هشیاری و
بیداری مردم در اقتصاد مقاومتی موجب می‌شود تا مردم از اسراف و مصرف بی رویه و
احتکار و گرانی پرهیز کرده و بنیان های اقتصاد مقاومتی را تقویت نمایند.
راهکارهای نقش مردم در
اقتصاد مقاومتی عبارتند از:
1- توانمند
سازی مردم
اقتصاد
زمانی توان پایداری و مقاومت فوق العاده پیدا می‌کند که محوریت آن توده های مردم
باشند که در مرحله اول می‌بایست،توانمند سازی آحاد جامعه در دستور کار قرار گیرد
تا زمینه برای حضور موثر همه افراد در فعالیت های مولد اقتصادی فراهم گردد. هیچ کس
نباید به سبب محرومیت از دسترسی به امکانات تولید،آموزش،ثروت و ... از فعالیت
محروم گردد. مردمی سازی فعالیت های اقتصادی،مقاومت اقتصادی را افزایش می‌دهد
.مردمی شدن اقتصاد در جامعه باعث جلوگیری از بروز فساد اقتصادی می‌گردد .اگر دولت
یا نفرات معدودی زمام فعالیت های اقتصادی را به دست گیرند ،امکان هر گونه سوء
استفاده و تأثیر گذاری بر روندهای جاری کشور وجوددارد .لیکن با محوریت دولت و
سازماندهی فعالیت های مردمی و هدایت سرمایه گذاری های به سوی هدف معین، ضمن نظم
بخشیدن به فعالیت های جمعی، آرمان های مردم سازی اقتصادی محقق خواهد شد و سطح
پایداری و مقاومت اقتصادی در برابر تحریم ها و فشارها ارتقاء می‌یابد
2- آموزش
مردم
نظام رسانه
ای با توجه به فراگیری و گسترش آن به خوبی می‌تواند در تبیین آموزه ای دینی و
فرهنگ اقتصاد مقاومتی نقش ایفا نماید.
ضرورت یک
الگوی معین و مشخص با توجه به آیات و روایات و مستندات تاریخی صدر اسلام و بهره
برداری از سنت و سیره پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی علیه السلام می‌تواند مقاومت آحاد
جامعه را افزایش دهد.
وقتی یک
شیوه و روش زندگی بر اساس خودباوری،اعتماد به نفس ،فرهنگ جهادی و پرهیز از لقمه
حرام ارائه و طراحی گردید، می‌توان به کارآمدی آن امیدوار بود.لقمه حرام همانند یک
ویروس کشنده و خطرناک است که ایمنی دستگاه تشخیص و عملکرد افراد را به کلی نابود
می‌کند،لذا لازم است ابتدا مسیر لقمه های حرام و میزان آن در اقتصاد کشور بررسی و
سپس با مراکز آن بشدت برخورد شود.
اصلاحات اقتصادی پیامبر
اکرم(ص)
الگوی
اقتصاد مقاومتی را می‌توان از عصر رسول الله(ص) انتخاب کرد.
رسول گرامی
اسلام(ص) برنامه ی مدونی را برای اصلاح امور اقتصادی و مالی پیروان خود وضع کرد
.رئوس برنامه نهاد اقتصادی و مالی آن حضرت عبارت بود از:الف-رفاه عمومی ب-توازن
اقتصادی و عدم تمرکز ثروت.(منتظر القائم،1386، 249)
اصلاحات اقتصادی حضرت علی
علیه السلام:
یکی از
برنامه های اصلاحی امام علی علیه السلام برای رفاه جامعه، رفاه اقتصادی بود. آن
حضرت برای توسعه و شکوفائی اقتصادی شهرهای تحت تابعیت خود،دیدگاه ها و برنامه های
اجرائی گوناگونی را نهادینه کرده بود از آن جمله:
1- آبادانی
شهرها2- توسعه تجارت و صنعت3- بازداشتن از احتکار و گران فروشی. 4- نظارت و رسیدگی
به بازار(منتظر القائم،1386، 320)
مهمترین
نکاتی که از عهدنامه امام علی(ع) به مالک اشتر استنتاج می‌گردد چنین است:
1- اداره
امور مالیاتی و بهینه سازی دخل و خرج2- توسعه عدالت اقتصادی ،تأمین معاش مردم و
رسیدگی به گروه های گوناگون جامعه 3- تسهیل روند توسعه امور فرا نسلی و آباد سازی
کشور .4- جلوگیری از سوء استفاه های مالی 5- رعایت پیمان ها و تأمین امنیت
اقتصادی.(پورعزت،1390، 167)
استراتژی
حضرت علی علیه السلام در مسائل اقتصادی به صورت استقرار عدالت اجتماعی از طریق
اصلاح بنیان های اقتصادی (کشاورزی،صنعت،تجارت و ...) توزیع عادلانه درآمدهای عمومی
و فرصت های شغلی می‌باشد.
امام علی
علیه السلام سیاست های اقتصادی را عموماً شیوه ای می‌دانند که دولت و جامعه برای
رسیدن به اهداف راهبردی ،از آنها پیروی می‌کنند .مثل رشد اقتصادی ،ثبات اقتصادی
،توزیع عادلانه منابع،حفظ آزادی اقتصادی و توزیع بهینه درآمدها.
مصادیق و
نمونه هایی از سیره پیامبر اکرم(ص) و امام علی (ع)می تواند راهنما و راهگشا باشد
که تطبیق آن با سازمان موجود با متخصصین فن و ودانشمندان است. اسلام توزیع عادلانه
ثروت را به مبنای نیازهای فطری و خواسته های طبیعی انسان استوار کرده است و برای
این قانون هم تغییر و تبدیلی قائل نیست هر چند که زمان و شرایط آن تغییر شکل دهد
زیرا مسئله ،مسئله انسان است و احتیاجات و امیال طبیعی او... و کسانی که سنجیده و
یا از روی عمد اقتصاد اسلامی را اقتصاد شبانی می‌نامند و ان را غیر قابل تطبیق با
دنیای تکنیک معرفی می‌کنند،از آن غافل بوده و آن را نادیده گرفته آن(صدر،1350، 93)
عدم آشنایی
و آگاهی به آموزه های دینی و سیره پیشوایان ،بعضی ازکارگزاران اقتصادی
(کشاورزان،باغدارن و ...) را دچار معضل و مشکل می‌نماید ،با تمام زحمات طاقت فرسا
و سرمایه گذاری وکار یدی شبانه روزی و سفارشات اسلام در خصوص این کار و تولید،
هنگام عرضه تولید و دسترنج خود به بازار آن را آلوده نموده و به فروش می‌رسانند(غش
در معامله) و بعضاً بازار را دچار مشکل نموده و ضرباتی برپیکر اقتصاد و عاملان آن
وارد می‌کنند. این معضل مسئولیت عالمان را بیشتر نموده تا به هدایت و راهنمایی این
قشر زحمت کش اقدام نمایند.خوب تولید کردن(کیفیت برتر) بیشتر تولید کردن با کمترین
امکانات و هزینه سرمایه گذاری،حداکثر بهره
برداری را نمودند و در صحنه رقابت حاضر شدن لازمه اقتصاد مقاومتی می‌باشد.
3- مردمی
کردن اقتصاد: البته اقتصاد مقاومتی الزاماتی دارد .مردمی کردن اقتصاد جزو الزامات
اقتصاد مقاومتی است. این سیاست های اصل 44 است که اعلان شده است. می‌تواند یک تحول
بوجود بیاورد. .بخش خصوصی را باید توانمند کرد، تا هم به فعالیت اقتصادی تشویق
بشوند،هم سیستم بانکی کشور،دستگاه های دولتی کشور و دستگاه هایی که می‌توانند کمک
کنند مثل قوه مقننه و قضائیه کمک کنند که مردم وارد میدان اقتصاد شوند.
اقتصاد
مقاومتی ماهیتاً اقتصادی مردمی است .اگر مردم وارد این عرصه گردند از ورود رانت
خواران به اقتصاد جلوگیری می‌نمانید .الان که بحث تحریم ها مطرح است، نهادهای
اقتصادی مردمی می‌توانند نقش مفید و بسیار پر رنگی داشته باشند .اگر فضا برای جوانان
مومن و مستعد در عرصه های اقتصادی فراهم گردد حتماً تحولاتی مثبت در این عرصه بروز
خواهد کرد.
این که
تولید استراتژیک کدام و اولویت های تولیدچگونه معین می‌شود ،کار دانشمندان و
زمامدارانی است که با اطلاعات کافی و لازم از وضعیت و توانایی های داخلی و همچنین
از وضعیت دشمن و ترفندها و توطئه هایی که در نظردارد و با دیدگاه های دیدبان
انقلاب که با انگشت اشاره خود سمت و سوی اهداف را مشخص می‌کند، برنامه ریزی و
طراحی می‌گردد و سمت سیاست گذاری و هدایت سرمایه ها تبیین گردد. نیاز است که
اولویت های سرمایه گذاری با توجه به نیازهای داخلی و هجمه های دشمن تبیین می‌گردد
تا در زمان هجمه دشمن امکان مقاومت اقتصادی شکل گرفته شده باشد.
رهبر انقلاب
در خصوص اهداف دشمن از تحریم در بیاناتی فرمودند:
«تحریم برای
این است که ملت ایران به ستوه بیاید ،رابطه ی ملت با نظام جمهوری اسلامی قطع بشود
.هدف اصلاً این است.»
«میخواهند
یک ملت را به زانو در بیاورند ،می خواهند این انقلاب را به زمین بزنند،یکی از
کارهای مهم همین تحریم اقتصادی است.»
اقتصاد
مقاومتی که روح مقاومت و پایداری در آن موج می‌زند ،از صدر تا ذیل اجزای آن،
آمادگی برخورد با سخت ترین شرایط را دارد و به هیج وجه با تحریم ها و فشار های
نظام سلطه تضعیف وغافلگیر نمی گردد.
بهتر است با
توجه به تأثیر و تأثر متغیرهای درونی و بیرونی ،نقاط ضعف و قوت و منافذ آسیب زننده
ها، کاستی ها ،فرصت ها،و تهدیدها و از همه مهمتر بر اساس دستورات دین مبین اسلام و
مبانی اقتصاد اسلامی و با هدف طراحی و ترسیم الگوی پیشرفت اسلامی –ایرانی
راه های تحقق اقتصاد مقاومتی را جست و جو کنیم.
وقتی مردم
می‌بینند در جامعه عدالت گسترش یافته ،ثروت عادلانه توزیع می‌گردد و فقر از جامعه
رخت بر بسته است ،عده ای با استفاده از رانت به بیت المال آویزان نیستند و خون ملت
را نمی مکند و همانند زالو چاق نمی شوند .به یاد حکومت امیرالمومنین علی علیه
السلام می‌افتند که هیچ تبعیضی و فرقی بین افراد نیست و همگان یکسان می‌باشند.این
باعث دلگرمی آحاد جامعه می‌گردد و جانبازی و ایثارگری را پیشه خود می‌دانند و با
دندان از انقلاب و نظام خود حفاظت و حراست می‌کنند و در مقابل دشمن و توطئه های
آنها مقاومت و پایداری می‌کنند.
4- کاهش
وابستگی به نفت: قطع وابستگی به نفت خود اقتصاد مقاومتی،رهبر انقلاب فرمودند :
«کاهش
وابستگی به نفت یکی دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتی است این وابستگی،میراث شوم
صدساله ماست.ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد استفاده کنیم و تلاش
کنیم نفت را با فعالیت های اقتصادی دیگر جایگزین کنیم، بزرگترین حرکت مهم را در
زمینه اقتصاد انجام داده ایم.»
با مراجعه
به اصول انقلاب اسلامی ،ایستادگی در برابر ظلم و قدرت های استکباری بسیار چشمگیر و
درخشان می‌باشد به طوری که از ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی، مقابله نظام سلطه با
آن آغاز شده و این برخورد علاوه بر جنبه های سیاسی... سایر حوزه های اقتصادی،
فرهنگی، امنیتی و اجتماعی را نیز در بر می‌گیرد در این میان استراتژی مقاومت ملت و
دولت ایران در ناکامی استکبار نقش اساسی را ایفا کرده است .این استراتژی آنچنان
موثر واقع شده که به عنوان اکسیری حیات بخش سایر ملل مظلوم جهان را نیز زنده کرده
و یکی از مولفه های مهم نهضت بیداری اسلامی و بیداری انسانی به شمار می‌رود.
اقتصادی که
با آینده نگری دقیق و عالمانه تمامی فرصت های آتی دشمن را برای ضربه زدن به اقتصاد
کشور شناسائی کرده و راهکارهای مناسب را در سطوح مختلف به کار می‌گیرد. در این
صورت است که ما می‌توانیم تهدیدها را تبدیل به فرصت کرده و زمینه های جهش کشور را
فراهم کنیم.
بی تردید
استراتژی اقتصاد مقاومتی دارای شاخصه ها ،ابعاد و لایه های فراوان و مختلفی است که
توجه صاحب نظران و مسئولین به این موضوع از ضروریات جامعه است و این مسئله آنقدر
اهمیت دارد که شاید بتوان در عصر کنونی، اقتصاد مقاومتی را به عنوان یکی از مولفه
های مکتب اقتصادی اسلام معرفی کرد.
راهبردهای اقتصاد مقاومتی
بنابراین
داشتن اقتصاد مقاومتی لازمه اش جمع آوری اطلاعات ،آینده نگری، برنامه ریزی،مدیریت
و تدبیر است که مسئولیت علما و دانشمندان و کارگزاران را سنگین تر می‌نماید.
پیامبر
اسلام در مورد داشتن تدبیر می‌فرمایند: ( من نگران فقر مردمان نیستم بلکه نگران بی
تدبیری آنان هستم)(حکیمی پور)
لزوم تربیت
مدیران لایق و شایسته که بتوان سکان هدایت کشتی اقتصادی را بدست بگیرند و آن را به
سوی قله های رفیع پیش ببرند، بسیار ضروری است. به نظر می‌رسد .مدیرانی که در مکتب
اسلام تربیت شده باشند و ملاک ها و معیارهای اسلامی و انسانی را مد نظر قرار داده
و مبنای کار آنان تقوا و پرهیزگاری باشد .به دست گرفتن زمام امور توسط چنین افراد
شایسته ای باعث می‌گردد اهداف بهتر، زودتر به نتیجه برسد و دغدغه و نگرانی نیز
بوجود نیاید .نمونه تربیت این مدیران در صحنه ی هدایت و تداوم انقلاب و همچنین
بحران هایی که برای انقلاب بوجود آمد و بخصوص جنگ تحمیلی کاملاً عیان و مشهود است،
شناسایی چنین افراد و سپردن امورات به انها لازمه اقتصاد مقاومتی مکتب اسلام بشمار
می‌رود.
نمونه ای از
این تدابیر را می‌توان در مصاحبه وزیر اقتصاد در دوران دفاع مقدس جستجو کرد:
در دوران
دفاع مقدس چنین اعتقادی وجود داشت که در شرایط بحران نباید کاری کرد که تورم بالا
برود .تورم برای ما به همان اندازه خطرناک بود که صدام و امریکا. با این دیدگاه
توانستیم یک بستری سیاسی برای کنترل تورم تدارک ببینیم ؛رویکرد ما برای حصول این
نتیجه عبارت بود از نهادگرائی . پیش برد این برنامه با رویکرد سلسله مراتبی و
کارمندی و رئیسی و کارفرمائی امکان پذیر نیست.بلکه ضروری است که این کار با مشارکت
فعال مردم و با رضایت و حضور گسترده آنان اجرا شود. مثلاً کار بی سابقه ای در حوزه
مالیاتی انجام گرفت ،واگذاری تشخیص و ارزیابی مالیات ها به اتحادیه های صنفی بود.
اتحادیه ها و صنوف در آغاز این طرح باور نمی کردند که دولت به همین راحتی با آنها
همکاری کند .همین سیاست ها باعث شد که مالیات های دریافتی نه تنها کم نشود بلکه
افزایش پیدا کند .تنها اتفاقی که افتاد این بود که کارگزاران مالی بیشتر مردم را
درک کردند و آنان عادت کردند که باهم در یک قایق بنشیند .یعنی کارگزاران دارایی
مشکلات مردم را درک کردند و آنها هم منافع ملی را ملحوظ داشتند.
نمونه
موفقیت آمیز دیگر این رویکرد خودکفایی کشور در تولید لبنیات بود که پس از جنگ
تحمیلی با تلاش جهاد سازندگی اجرا شد .تا پیش از آن ما همیشه وارد کننده لبنیات
بودیم و سالانه فقط 45 میلیون دلار پنیر از بلغارستان و دانمارک وارد می‌کردیم(ایروانی)تا
اینکه شورای لبنیات کشور با حضور30 نفر از فعالان بخش خصوصی،تعاونی،دولتی،زارعان
علوفه،دامداران و همه فعالان فرایند زنجیره ی تولید لبنیات تشکیل شد. سازمان حمایت
از تولید کنندگان و مصرف کنندگان ،برنامه و بودجه و وزارت بازرگانی، اداره کل
مقررات و صادرات ،وزارت خانه های ذیربط نیز در این مسئله با هم یکدل شدند تا به
جای واردات خودمان لبنیات تولید کنیم .خارجی ها خیلی تلاش کردند ما را متقاعد کنند
که خودمان دست به تولید پنیرنزنیم ،اما ما قبول نکردیم و امروز بحمدالله لبنیات
ایران در سطح منطقه و جهان خواهان دارد(ایروانی) امروز نیز ما هر اندازه که
بتوانیم از تولید کننده ها حمایت کنیم صادراتمان رشد بیشتری خواهد داشت البته با
برنامه ریزی جامع راهبردی ،اراده ای استوار و کار و تلاش خستگی ناپذیر.
جمهوری
اسلامی ایران به واسطه اتخاذ رویکردهای ایدئولوژیک مبتنی به نفی حاکمیت نظام سلطه
،دفاع از مستضعفین عالم و مبارزه مستمر تا رفع هر گونه استثمار و استضعاف در سراسر
دنیا ،نیازمند ساختارهای سازماندهی
راهبردی ویژه خود می‌باشد .به بیان دیگر ،تلاش برای تحقق این اهداف کلان در حوزه
نظری زمانی به نتیجه می‌رسد که نهادها و چارچوب های اداره کشور در این مسیر طراحی
شده و با یکدیگر هم افزایی قابل قبولی داشته باشند.
این تقابل
ذاتی میان نظام اسلامی و نظام سلطه بایستی تأثیرات خود را در کلیه شئون اداره کشور
و زندگی عمومی مردم نمایش دهد.تمامی حوزه های اقتصادی،سیاسی،اجتماعی و فرهنگی
بایستی به گونه ای سازماندهی و طراحی شوند که چنین آرمانی را دنبال کنند منظور از
الگوی اقتصاد مقاومتی مدلی است از طراحی و پیاده سازی، سازوکارها در نهادهای حوزه
اقتصادی که بتواند در این شرایط ستیزه و تعارض دائمی میان نظام اسلامی و نظام سلطه
،آسیب پذیری کمتری در برابر تحرکات خصمانه استکبار جهانی داشته باشد، تا بتوانند
در موارد مناسبی منافع آنان را با چالش مواجه کند. بر این مبنا الگوهای اقتصادی
مبتنی بر تقسیم کار جهانی و پذیرش نظم بین المللی ،وابستگی به کشورهای غیر هم سو و
حل شدن در نظام موجود بین المللی و جهانی نمی توان راهبردهای خاص نظام استلامی را
در مسیر مبارزه دائمی با نظام سلطه تقویت نماید. گذشته از این ساختارسازی مبتنی بر
این الگوهای مرسوم توسعه به مرور کشور را ناگزیر می‌نماید که از آرمان های خود به
نفع کارآمدی درونی کوتاه آمده و جهات راهبردی و دلالت های نظری خاص چنین الگوهایی
را مد نظر قرار دهد.
در مقابل
الگوی مقاومتی مثلاً در حوزه اقتصادی تلاش دارد تا سازو کارهای اقتصادی را چنان
سامان دهد که پیگیری اهداف و آرمان های راهبردی نظام اسلامی در تعارض با استکبار
جهانی تقویت شود .بر این مبنا الگوی اقتصاد مقاومتی بایستی واجد ویژگی های خاصی
باشد.
نمونه ای دیگر از حضور
مردم در اقتصاد مقاومتی:
همیشه در اوضاع
آشفته اقتصادی مردم از نظر روانی دست به جمع آوری ارزاق عمومی و انبار آنها در
منازل می‌زنند لذا برای تنظیم بازار ارزاق عمومی پیشنهاد می‌گردد الف: ایجاد شبکه
های توزیع ارزاق عمومی مردمی تشکیل گردد این شرکت ها با سرمایه گذاری مردمی تأسیس
می‌گردند و سرمایه گذاری انان می‌تواند بصورت سهام مردمی تأمین گردد. پیشنهاد می‌گردد
این شبکه فروشگاه های زنجیره ای در شهرهای کشور ایجاد شود تا در سطح گسترده ارزاق
عمومی و مایحتاج روزانه مردم را توزیع نماید.آثار و فوائد این فروشگاه های بزرگ
عبارتند از:
1-تنظیم
بازار ارزاق عمومی
2- جلوگیری
از افزایش دائمی قیمت ها و کنترل آن
3- در دسترس
بودن ارزاق عمومی تا احساس کمبود برطرف گردد.
4- جلوگیری
از احتکار ارزاق عمومی (جزئی در خانه ها و کلی در انبارها)
5- حذف
واسطه ها و دلالان و دسترسی مستقیم و قرار گرفتن ارزاق عمومی از تولید به مصرف.
6- یکسانی
قیمت ها در سراسر کشور
7- خرید
مستقیم ارزاق عمومی از تولید کننده و حفظ نگهداری آنها در سراسر کشور و توزیع به
موقع آنها.
8- جلوگیری
از ضرر و زیان تولید کننده
ب: ایجاد
شرکت های دانش بنیان اقتصادی: در این خصوص رهبر انقلاب فرمودند: « امروز صنایع دانش
بنیان از جمله کارهایی است که می‌تواند این خلا را تا میزان زیادی پر کند ،ظرفیت
های گوناگونی در کشور وجود دارد که می‌تواند این خلاء را پر کند. همت را بر این
بگماریم،برویم به سمت اینکه هر چه ممکن است وابستگی خودمان را کم کنیم.»
« یکی از
بخش های ما، اقتصاد است و خاصیت اقتصاد در یک چنین شرایطی ،اقتصاد مقاومتی است
،یعنی اقتصادی که همراه باشد با مقاومت در مقابل کارشکنی دشمن، خباثت دشمن،دشمنانی
که ما داریم. به نظر یکی از بخش های مهمی که می‌تواند این اقتصاد مقاومتی را
پایدار کند ،همین کار شماست،همین شرکت های دانش بنیان است،این یکی از بهترین مظاهر
و یکی از موثرترین مولفه های اقتصاد مقاومتی است.»
جوانان و
دانشمندان ایرانی با اتکا به قدرت خدای متعال وارد صحنه علم و دانش شدند و به
فناوری ها و تکنولوژی های روز دسترسی پیدا کردند که این ابتکارات و خلاقیت ها نیز
خشم دشمن را به دنبال داشت.
لازمه این
فناوری های علمی... آن است که در قانون توسعه پنجم نیز 20000 شرکت دانش بنیان پیش
بینی شده است .باید دانش های جدید تبدیل به تجارت و صنعت و کالا گردد وبرای طی
کردن این مراحل حمایت ها و سرمایه گذاری
های فراوانی را می‌طلبد .لازم است صنعت قدیمی کشور که هزینه بر، انرژی بر و مصرف
زیاد و تولید کم یا هزینه های زیاد،متحول
و بازسازی گردد .تا ضمن تولید بهینه با کمترین هزینه ضمن اینکه بازار داخل از آن
استفاده شود به رقابت با بازار جهانی بپردازد. می‌تواند این علم و دانش را با
کشورهای همسایه و مسلمان تجاری سازی کرد و ضمن بدست آوردن بازارهای انان بر تقویت
و حمایت از این شرکت ها پرداخت و وابستگی این کشورها را از استعمارگران جهان قطع
نمود که خود می‌تواند در اقتصاد مقاومتی ودر مقابل دشمن یار و یاور کشور باشند.
نتیجه
نقش بزرگ
مردم در اقتصاد مقاومتی بسیار مهم و با ارزش می‌باشد. در مثلث اقتصاد، دولت و مردم
وسرمایه ، مردم نقش اصلی را ایفاء می‌کنند که دولت باید زمینه ی سرمایه گذاری و
استراتژی اقتصادی را با اهداف کلان و خُرد معین نماید و اجرای کار را به عامه مردم
واگذار نمایند تا ضمن ایجاد توسعه کار و تلاش برای عموم مردم،عدالت محوری را مد
نظر قرار دهند و زمینه از بین بردن فقر در جامعه را فراهم کنند. مدیران لایق و
شایسته و وارسته باید مدیریت چنین اموری را در بخش های خصوصی اقتصادی بدست گیرند و
به سوی اهداف معینی به پیش بروند و دولت ضمن راهنمایی و هدایت آنها به کنترل و
نظارت امور بپردازد .اگر امورات بر اساس اصول و مبنای اسلامی تدوین و اجرا گردد
حتماً پیروزی و نتیجه بخش خواهد بود. وَالّذینَ جاهَدوا فیما لَنَهدیَّنَهُم
سُبُلَنا و آنها که در راه ما جهاد کنند قطعاً به راه های خودمان هدایتشان خواهیم
کرد.39/69
مسئله مدیریت
مصرف یکی از ارکان اقتصاد مقاومتی است ،یعنی مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و
تبذیر،هم در دستگاه های دولتی، و هم در دستگاه های غیر دولتی ،هم آحاد مردم و
خانواده ها باید به این مسئله توجه کنند که این واقعاً جهاد است.امروز پرهیز از
اسراف و مصرف بی رویه ملاحظه تعادل در مصرف، بلاشک در مقابل دشمن یک حرکت جهادی
است. انسان می‌تواند ادعا کند که این اجر جهاد فی سبیل الله را دارد.
« یک بعد
دیگر این مسئله تعادل در مصرف و مدیریت مصرف این است که ما از تولید داخلی استفاده
کنیم.این را همه دستگاه های دولتی توجه داشته باشند .دستگاه های حاکمیتی مربوط به
قوای سه گانه سعی کنند هیچ تولید غیر
ایرانی را مصرف نکنند،همت را بر این بگمارند.» تا تحریم ها به فرصت های تازه برای
بالندگی اقتصادی و علمی تبدیل کنیم.
یکی از
اهداف دشمن در این مبارزه اقتصادی ایجاد شکاف و فاصله بین دولت و مردم است و از
بین بردن این نزدیکی و همدلی که مردم و دولت باید با تیزهوشی و بصیرت لازم این
اهداف شوم را خنثی و آن را تبدیل به یک فرصت نمایند.توجه به کرامت انسانی مردم و
ارزش گذاری به فعالیت های آنان، باعث دلگرم شدن و مقاومت بیشتر آنان در برابر هجمه
های دشمن می‌گردد .گوش به فرمان دیدبان و رهبری انقلاب از دیگر ویژگی های اقتصاد
مقاومتی است که مردم و مسئولین همواره باید آن را مد نظر قرارداده و از راهنمایی
ها و هدایت های ایشان بهترین بهره برداری را بنمایند .و به شدت حرکت و فعالیت های
خود در مسیر پیش روی بیفزایند و بر مقاومت خود استوار باشند.
زمان دفاع
مقدس،ایثارگری و جانبازی فرماندهان ،مسئولین،رزمندگان و آحاد مردم در کمک و
پشتیبانی از جنگ و رزمندگان که بعضاً اقشار کم درآمد تمام و یا قسمتی از اموال خود
را در حمایت از رزمندگان و دفاع مقدس تقدیم می‌کردند و صحنه هایی که در میدان نبرد
بوجود می‌آمد و جوانان با کمال میل و علاقه و با ایثار و فداکاری جان خود را تقدیم
می‌نمودند نشانه و بیانگر این موضوع است
که ملت در دفاع از انقلاب خود هیچ گونه کوتاهی نمی کنند.و این تجربه می‌تواند
مدعایی باشد مبنی بر مقاومت مردم در مقابل توطئه های اقتصادی دشمن با در نظر گرفتن
عدالت محوری در جامعه،که محقق می‌شود.
منابع و مآخذ
قرآن
نهج البلاغه
بیانات/دیدار
دانشجویان 17/5/1391
بیانات/دیدار
جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت های دانش بنیان 8/5/1391
بیانات/کارگزاران
نظام 3/5/1391
بیانات/دیدار
با جمعی از دانشجویان19/5/1391
بیانات/دیدار
اساتید دانشگاه با رهبر انقلاب 22/5/1391
بیانات/دیدار
کارآفرینان تولیدی ،صنعتی و کشاورزی با رهبر انقلاب 16/6/1389
بیانات/نخستین
نشست اندیشه های راهبردی10/9/1389
بیانات/دیدار روسای سه قوه و مسئولان
نظام19/6/1387
بیانات/دیدار
دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف1/9/1378
بیانات/دیدار
مسئولان اقتصادی و دست اندرکاران اجرای اصل 44 قانون اساسی 13/1/1385
بیانات/
دیداری جمعی از مسئولان وزارت امور خارجه 25/5/1383
بیانات/ در
خطبه های نماز جمعه 9/7/1378
بیانات/
پیام به کنگره عظیم حج ،28/12/1377
بیانات/
درجلسه پرسش و پاسخ مدیران مسئول و سردبیران نشریات دانشجویی،6/12/1377
بیانات/
درخطبه های نماز جمعه ،19/3/1374
بیانات/ در
مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری،12/5/1372
بیانات / در
دیدار مردم قم/19/10/1368
بیانات/ در
دیدار جمعی از اساتید دانشگاه ها ،2/6/1390
منتظر
القائم، تاریخ اسلام تا سال چهلم هجری،سمت،تهران،1386
پورعزت،
عهدنامه امیر علیه السلام،دانشگاه امام صادق(ع)،تهران،1390
راهبرد
ولایت،بیانات رهبر معظم انقلاب،نسل کوثر،تهران،1383
امام موسی
صدر،اقتصاد در مکتب اسلام،قم،1350
بابایی،محمدباقر،مبانی
استراتژی فرهنگی از دیدگاه علی علیه السلام،پیام سپاس،تهران،1384
دیگران-
یادداشت/تنها راه چاره مقاومت است
دیگران-یادداشت/ورود
به چرخه تجارت سازی علم
دیگران-
گفتگو/بررسی راه های مقاومتی در اقتصاد ایران
دیگران-گفتگو/اقتصاد
مقاومتی سابقه است یا مقاومت
دیگران-
گفتگو/آزادسازی اقتصاد از نفت
دیگران-یادداشت/اقتصاد
مقاومتی اقتصاد دفاعی یا ترمیمی
دیگران-گفتگو/رشد
اقتصادی بر دوش فناوری های نوین
دیگران-یادداشت/سازوکار
نبرد اقتصادی
دیگران/یادداشت
کلید واژه های امید بخش
دیگران/
یادداشت /از مقاومت اقتصادی تا اقتصاد مقاومتی.
دیگران/گفتگو/مقاومت
ایران در برابر تحریم های آمریکا و اروپا.
دیگران/
یادداشت/ الگو برداری از اقتصاد مقاومتی ژاپن
دیگران/
گفتگو/بررسی راهبردهای مقاومتی در اقتصاد ایران
دیگران/گفتگو
/بانکی در برابر تحریم
دیگران/
یادداشت /جایگاه تولید ملی در اقتصاد مقاومتی
پایگاه اطلاع
رسانی دفتر مقام معظم رهبری