مرجعیت علمی قرآن از دیدگاه سید قطب

پدیدآورعلی کریمی

نشریهمجموعه مقالات همایش ملی مقاومت اسلامی از نگاه قرآن کریم

تعداد صفحات35

چکیدهاز نگاه سید قطب هدف اصلی قرآن پاسخ علمی به پرسشهای علمی در موضوعات فلکی، شیمی، پزشکی و ... نیست، زیرا قرآن برای هدف مهمتری از این امور جزئی آمده است، بنا بر این کسانی که دنبال پاسخ علمی قرآن به این¬گونه موضوعات هستند، دچار خطا هستند، چنانکه خرده گیران بر قرآن از این جهت که قرآن حاوی مسا ئل علمی نیست، نیز به خطا رفته¬اند. موضوع اصلی قرآن، انسان، اندیشه، باور، رفتار و نیز پیوندهایش با دیگران است، اما علوم مادی به انسان واگذار شده است.ایشان این نکته را یاد آور می شود که برابر روح اسلام و رهنمودهايش هيچ مانعي نيست كه از دسترنج همۀ انسانها و از علوم بشری سود جست و از لحاظ تئوري و عمل از آن بهره‌مند گرديد و آن را با برنامۀ ايماني پيوند داد ولی باید دانست که هدف قرآن، فراتر از علم نظری صِرف است. جستجوهای علمی، خاصیتی از خواص عمل انسانی است، ولی قرآن بر آن است که انسان را بسازد ، همچنین بر آن است تا آن جامعه¬ی انسانی را که اجازه می دهد چنین انسان هایی نیروهای خود را در خدمت انسانیت نهد، برپای دارد، پس از آن به او اجازه به کارگیری نیروهایش را می دهد، عقل و خرد او را آزاد می گذارد تا توان خود را در زمینه های علم و تحقیق و نیز نوآوری بیازماید. تمام کوشش¬هایی که برای ارتباط دادن اشارات کلی قرآن به دستاوردهای علمی بشر حتی به نظریات تغییر پذیرصورت می¬گیرد، مشتمل بر خطای در روش است زیرا مستلزم آن است که قرآن پیرو علوم جدید باشد که نهایی و مطلق نیستند.حقایق قرآنی نباید محدود به کشفیات علمی شود، کشفی که چه بسا درست باشد، ولی با گسترش آگاهی های انسان و پیشرفت روشها و ابزارها، در آن تعدیل و تبدیل صورت گیرد. تطبیق مدلول نصوص قرآنی با کشفیات علمی که اساس آنها پیوسته در معرض تبدیل و تعدیل و بلکه خطا و صواب قرار دارد نادرست است. پس اشتباه است اگر حقایق قرآنی را حتی مسلمات قرآنی را با یافته های علم بشری که نهایی و قطعی نیستند، بسنجیم و در کنار هم قرار دهیم. از کشفیات علمی فقط می¬توان در فهم بهتر قرآن کمک گرفت.واژگان کلیدی: قرآن، سید¬قطب، تفسیر قرآن، تفسیر علمی، آفرینش، انسان، معجزات