خاطرات قرآني: جاذبه قرآن
سيد محمّد علي ايازي
يكي از راه‌هاي شناخت قرآن، بررسي تأثير وحي در جامعه بشري و دگرگوني و تحول مخاطبان اين كتاب آسماني است. نزول قرآن كريم تحول ژرفي در بيان مردم جزيرة العرب بر جاي گذاشت و در اصلاح انديشه و رفتار آنان فوق العاده مؤثر افتاد تا جايي كه مردم جاهل، عقب مانده و بي‌سواد را به مردمي آگاه و متمدن تبديل كرد. در اين بخش از انسان‌هايي كه در صدر اسلام مي‌زيسته‌اند و تأثيراتي كه آيات الهي در روح و روان آنان داشته است سخن نمي‌گوييم بلكه از كساني سخن مي‌گوييم كه در عصر نزول نمي‌زيسته‌اند و حتي انسي با اين فرهنگ نداشته‌اند.يكي از اين كسان مترجم پر آوازه انگليسي قرآن: پيكتال PIKTHAL (م 1936م ) است.1 اين فرد سالها در منطقه شرق اسلامي زندگي كرده و در حيدرآباد پاكستان، مستشار نظامي دولت انگليس بوده است. او در يك تحول ناگهاني مسلمان مي‌شود و آنچنان دلباخته مي‌شود كه تصميم مي‌گيرد در خدمت به قرآن تلاش كند.
پيكتال شرح ماجراي گرايش به قرآن و اسلام آوردن خود را در آغاز ترجمه انگليسي، اين چنين شرح مي دهد:
«من از سوي دولت انگليس مأمور به خدمت در حيدر آباد بودم، در طبقه پايين ساختماني كه زندگي مي‌كردم مسلماني مي‌زيست كه هر روز صبح كلمات دلنشيني را با صداي حزين و بلند مي‌خواند، اين كلمات سحرآميز آنچنان من را به هيجان مي‌آورد و از خود بيخود مي كرد كه محو شنيدن آن مي‌شدم. از مطالب آن چيزي نمي‌دانستم، اما حالت خاصي به من دست مي‌داد و گاه سيل اشك از ديدگانم جاري مي‌شد. كنجكاو شدم ببينم اين كلمات با اين آهنگ و لحن چيست. با پرس‌و‌جو دانستم كه آياتي از كتاب آسماني است، اما افسوس كه عربي نمي‌دانستم تا معاني آيات را بفهمم، همين انگيزه مرا واداشت تا عربي را بياموزم. ياد گرفتن عربي و مطالعه قرآن، مرا با حقايق قرآن آشنا ساخت تا اينكه مسلمان شدم. جاذبه‌اي در سخن بود كه موجي از لطافت روحي و معنوي را فراهم مي‌كرد كه در سخن بشري هرگز ديده نمي‌شد. در اين ميان به ترجمه‌هاي انگليسي مراجعه مي‌كردم، اما هرگز آن لطافت، زيبايي و كشش معنا ديده نمي‌شد به اين نتيجه رسيدم كه كسي مي‌تواند قرآن را ترجمه كند كه به آن معتقد باشد، به اين جهت به ترجمه قرآن روي آوردم.»
آري؛ اين يكي از نمونه‌هايي است از تأثير عظيم و عميق قرآن بر روح و روان انسان، اثري اعجاز آميز كه بطور ناگهاني در دلها مي‌گذارد و قلبها را منقلب مي‌كند. اين نمونه‌اي است از وجدان پاك كه با شنيدن كلمات وحي، فرد را به دنبال خود مي‌كشاند و چنان مجذوب خود مي‌كند كه ديگر رها كردني نيست و از او مسلماني پاكباخته و تلاشگر در راه تعالي فرهنگ قرآن مي‌سازد.
پاورقيها:
1ـ درباره شرح زندگي اين مترجم نگاه كنيد: دانشنامه قرآن، ج 1 / 444.